Veelgestelde vragen
Onderstaande lijst is opgesteld in 2023.
-
ZES is enerzijds de invoering van een Zero Emissie zone Stadslogistiek per 1 januari 2025, maar vooral een meer efficiënte en duurzame aanpak van alle bestel- en vrachtverkeer dat in het stadscentrum moet zijn. Dat betekent het vergroenen van het wagenpark, het bundelen van de goederen- en afvalstroom, het gebruik van slimme, logistieke platforms, de ontwikkeling van logistieke hubs voor goederenopslag aan de rand van de stad, de inzet van alternatieve vervoersmiddelen zoals e-bikes en e-cargobikes en de beschikbaarheid van voldoende laadinfrastructuur.
-
Ben je ondernemer in de horeca, retail of in de dienstverlening in de binnenstad van Maastricht? Of ben je ondernemer die de binnenstad bevoorraadt of als dienstverlener in het centrum moet zijn? Dan krijg je er hoe dan ook mee te maken. Zet daarom op tijd stappen om ook na 2025 goede zaken te kunnen blijven doen.
-
Bij Zero Emissie Stadslogistiek gaat het om vrachtvervoer (dus géén personenvervoer). Voor sommige vracht- en bestelvoertuigen is zero-emissie verplicht vanaf 2025 en voor álle voertuigen vanaf 2030.
Wel:
• Elektrische vrachtfiets of scooter
• Elektrische bestelbus
• Elektrische vrachtwagen
• Voertuig dat rijdt op waterstofNiet:
Wil je snel weten wanneer jouw bestelauto emissievrij moet zijn? Vul je kenteken in op de checklist op www.opwegnaarzes.nl -
In het Klimaatakkoord van 2019 heeft het kabinet met bedrijven, organisaties en gemeenten afgesproken te werken aan aantrekkelijke binnensteden met schone lucht, meer groen en ruimte. ZES levert een belangrijke bijdrage aan het behouden van een gezond, aantrekkelijk en veiliger stadscentrum én daardoor ook aan de economische vitaliteit. Maastricht is een van de 27 Nederlandse steden die kiezen voor Zero Emissie Stadslogistiek (ZES) en wil dit mét direct betrokkenen zoals binnenstadpartners, logistieke partners en vertegenwoordigers van binnenstadbewoners realiseren.
-
Behalve een gezonde, leefbare en aantrekkelijke stad draagt Maastricht met ZES 1,7% bij aan het terugdringen van de CO2-uitstoot. Jaarlijks leveren de 27 zero-emissiezones gezamenlijk ongeveer 1,0 megaton aan CO2-besparing op. Een kosten- en batenanalyse (de kosten en investeringen aan de ene kant en opbrengsten aan de andere kant) komt uit op een maatschappelijke winst van € 25 miljoen.
-
Een Zero Emissie zone (ZE-zone) voor stadslogistiek betekent dat deze voor bestel- en vrachtauto’s die CO2 uitstoten niet meer toegankelijk is, met uitzondering van emissieloze voertuigen, dus alleen elektrische, waterstof aangedreven en hybride voertuigen. Hybride voertuigen moeten aantoonbaar zonder uitstoot in de zone rijden.
Alle nieuwe bestel- en vrachtauto’s die vanaf 1 januari 2025 op kenteken worden gezet moeten zero-emissie aan de uitlaat zijn om de zero-emissiezone voor stadslogistiek in te mogen.
Alle bestel- en vrachtauto’s die rondrijden in de zero-emissiezone moeten vanaf 1 januari 2030 zero-emissie zijn.
Daarnaast is er een overgangsregeling voor vracht- en bestelauto’s:
Overgangsregeling vrachtauto’s:
- Emissieklasse 6-vrachtwagens die op 1 januari 2025 maximaal 5 jaar oud zijn (bakwagens) respectievelijk maximaal 8 jaar oud zijn (trekker-opleggercombinatie) mogen uiterlijk tot 1 januari 2030 de zone in rijden.- Plug-in hybride vrachtauto’s hebben tijdelijk, tot 1 januari 2030, toegang tot de zero-emissiezone voor stadslogistiek, als zij daar aantoonbaar en handhaafbaar emissieloos rijden.
Overgangsregeling bestelauto’s:
- Bestelauto’s met emissieklasse 5 hebben tot 1 januari 2027 onbeperkt toegang tot de zero-emissiezones voor stadslogistiek.- Bestelauto’s met minimaal emissieklasse 6 hebben tot 1 januari 2028 onbeperkt toegang tot de zero-emissiezones voor stadslogistiek
-
Vanuit hun gemeenschappelijke belang voor het behouden en verder ontwikkelen van een leefbare, gezonde, gastvrije en economisch vitale stad, hebben vertegenwoordigers van logistieke partners en binnenstadpartners Maastricht (ondernemers en bewoners) en de gemeente Maastricht vanaf maart 2020 in een participatieronde verschillende keren met elkaar gesproken over ZES. Daarnaast heeft Buck Consultants een onderzoek uitgevoerd naar de effecten van de invoering van ZES en een Zero Emissie zone Stadslogistiek. Dat alles heeft geleid tot een meerjarig Implementatieplan. De uitvoering daarvan ligt bij programmabureau Zuid-Limburg Bereikbaar. Het plan bevat allerlei maatregelen om betrokkenen te stimuleren de overgang te maken naar groene en meer efficiënte stadslogistiek.
-
Ja, om de vergroening van het wagenpark toegankelijk te maken biedt de overheid subsidies en fiscale voordelen. Subsidies duurzame transportmiddelen (logistiekbereikbaar.nl)
Daarnaast lopen er projecten of programma’s die de gemeente samen met de belanghebbenden (vooral binnenstadondernemers en logistieke ondernemers) ontwikkelt om de invoering van Zero Emissie Stadslogistiek te versoepelen. Daarvoor lopen al tal van initiatieven (Stop en Drop bij vijf toeleveranciers in de foodsector; pilot Koestraat/Pieterstraat om toelevering te bundelen en toeleveringsdagen te halveren + collectieve afvalinzameling en hergebruik afval - denk aan koffiedrab en sinaasappelschillen). Bundelen van leveringen en afvalinzameling is ook kostenbesparend, vooral wanneer met ZES een gelijk en eerlijk speelveld wordt gecreëerd.
-
De gemeenteraad van Maastricht heeft op 30 maart 2021 een positief besluit genomen voor de invoering van een Zero Emissie zone Stadslogistiek per 1-1-2025 op basis van het participatieproces en het implementatieplan
Het moet betrokkenen de tijd geven om hun logistiek te vergroenen en efficiënter te maken. Wat nog volgt zijn het opstellen van een ontheffingenbeleid, een legesverordening, een bordenplan en een verkeersbesluit.
-
Nee, een milieuzone is bedoeld om de luchtkwaliteit te verbeteren door oudere dieselvoertuigen te weren en kan zowel voor vracht- en bestelauto’s als voor personenauto’s gelden. Een zero-emissiezone is alleen bedoeld voor vracht- en bestelauto’s en wordt ingezet om de steden leefbaar en aantrekkelijk te maken met behulp van schone en slimme stadslogistiek. Milieuzone vs. zero emissie zone, de overeenkomsten en verschillen op een rij
-
Het Rijk stelt zich op het standpunt dat dit voor vrachtauto’s alleen kan indien 100% kan worden vastgesteld dat een hybride vrachtvoertuig ook daadwerkelijk nul emissie rijdt in de zone. Plug-in Hybride bestelauto’s worden niet toegelaten in de ZES-zone.
-
Nee, bij biobrandstoffen is sprake van uitstoot.
-
De zero-emissiezone is bedoeld voor vracht- en bestelauto’s voor bedrijfsmatig gebruik. Je kunt echter niet altijd zien of een bestelbus alleen privé gebruikt wordt. Daarom gelden voor bestelbussen van particulieren in principe dezelfde regels.
Wel kunnen particulieren bij hun gemeente een ontheffing aanvragen. Zij moeten dan aantonen dat hun bestelbus niet bedrijfsmatig wordt gebruikt.
-
De zero-emissiezone geldt ook voor de schilder en monteur die in de zero-emissiezone rijden met een bestel- of vrachtauto. Wel is er een overgangsregeling tot uiterlijk 31 december 2027 (euro 6 bestelauto).
-
Voor een personenvoertuig verandert er niets. Als je privé een bestelbus rijdt, moet je ook overgaan op een zero-emissievoertuig. Wel kun je een ontheffing aanvragen bij je gemeente. Je moet dan aantonen dat je bestelbus niet bedrijfsmatig gebruikt wordt.
-
Dit is een terechte zorg. In het implementatieplan staan de kosten en baten van het invoeren van een zone op een rij. Wat het betekent voor een individuele ondernemer is lastig te zeggen. Maar er zijn subsidies en fiscale regelingen om over te stappen naar emissieloos vervoer of andere logistieke oplossingen voor de bedrijfsvoering.
-
- Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
- SPES
- Zero Emission Stadslogistiek
- Gemeente Maastricht
- Maastricht Bereikbaar
- powered by Zuid-Limburg Bereikbaar
-
De vertegenwoordigers zijn opgenomen in de lijsten samenstelling Ronde Tafels. Deze lijsten zijn opgenomen op de website www.logistiekbereikbaar.nl. Het gaat om een selectie van gesprekspartners langs twee tafels (tafel Binnenstad en tafel Logistiek). Daarbij is gekeken naar representatieve vertegenwoordiging van belanghebbenden (o.a. horeca, retail, ondernemers, bedrijven, bewoners, studenten en belangenorganisaties).
-
ZES is een onderwerp dat zowel binnenstadpartners, logistieke partners en bewoners aangaat. In 2020 waren zij betrokken bij de totstandkoming van het Implementatieplan vanuit de principes: delen van kennis, gegevens, cijfers en data; ruimte geven om mee te denken; terugkoppelen van (tussen)resultaten. Inmiddels is ZES een onderwerpt dat hen bindt, zij zien een gezamenlijk belang: ZES draagt in belangrijke mate bij aan een stad waar het goed toeven, wonen en ondernemen is. En waar mensen graag op bezoek komen! Het verblijfsklimaat verbetert, de lucht wordt schoner, de stad veiliger en beter bereikbaar.
90 belangenorganisaties en bedrijven hebben tot nu toe een Akte van Ambitie ondertekend. Velen spreken uit dat dit het juiste moment is. Corona heeft ons laten zien hoe belangrijk de schaarse ruimte in de binnenstad is en dat we daar zorgvuldig mee om moeten gaan.
-
Ja, het uitgangspunt is dat evenementen, festivals en weekmarkten niet mogen worden gehinderd door de eisen aan het verduurzamen van stadslogistiek. Het streven is betrokkenen te gaan helpen om ervoor te zorgen dat bij de op- en afbouw zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van zero-emissie-materieel. We gaan ook kijken hoe andere steden hiermee om gaan (denk bijv. aan Tilburg met zijn grootste kermis).
-
We verwachten niet dat zij massaal hun wagenpark kunnen vervangen. De rijksoverheid stelt in 2024 een ontheffingenbeleid vast.
-
Het afbreukrisico is beperkt. Er is tijd om het wagenpark te vervangen en er zijn rijkssubsidieregelingen. Er zijn wel zorgen om de beschikbaarheid van emissieloze vrachtauto’s, maar ook daar verwachten we een inhaalslag. Bovendien kunnen we met stadshubs het aantal vrachtwagens dat de binnenstad in moet, verminderen. Veel hangt af van de motivatie van ondernemers, maar die is breed aanwezig en wordt via initiatieven als Stop en drop en pilots gestimuleerd. Bundelen van leveringen en afvalinzameling is ook kostenbesparend, vooral wanneer met ZES een gelijk en eerlijk speelveld wordt gecreëerd.
-
Het invoeren van een zone vraagt om een eerlijk gebruik van het speelveld. Dat betekent dat er gehandhaafd gaat worden. Dat doen we voorlopig op twee manieren. De handhaving wordt uitgevoerd door een aantal kentekencamera’s (via een cordon langs de ingangsroutes) en deels via gemeentelijke handhavers op straat. Het is nu wettelijk immers nog niet mogelijk om buitenlandse kentekens via camera’s te controleren en automatisch te beboeten bij overtreding. Het Rijk heeft wel aangegeven zich in te spannen om dit in aanloop naar ZES te regelen.
-
Het is de bedoeling dat Belgische en Duitse vrachtauto’s via de kentekencamera’s gehandhaafd gaan worden, maar dit moet nog wel door het Rijk geregeld worden. Het Rijk heeft aangegeven zich hiervoor in te spannen. De verwachting is dat binnen afzienbare tijd in ieder geval voor Belgische voertuigen gegevensuitwisseling automatisch kan plaatsvinden, waardoor Belgische voertuigen sowieso met de camera’s gehandhaafd kunnen worden. Ook wordt vanuit de Europese Unie en de Benelux gewerkt aan een verdrag dat deze gegevensuitwisseling binnen heel Europa mogelijk maakt. Als handhaving van buitenlandse voertuigen niet of slechts gedeeltelijk automatisch mogelijk is, zal de gemeente gebruik blijven maken van boa’s op straat om daarmee een eerlijk en gelijk speelveld te waarborgen.
-
U kunt gratis gebruik maken van de expertise voor het optimaliseren van logistieke processen. Onze projectleider mark.luikens@zuid-limburg-bereikbaar.nl heeft een jarenlange landelijke ervaring met duurzame oplossingen en haalbare business cases voor blijvende effecten en vaak kostenbesparend.
-
Neem daarvoor contact op met onze projectleiders van Zuid-Limburg Bereikbaar:
- Jelle Ummels, Projectleider Gebiedsgerichte aanpak & Binnenstad +316 100 705 63 of jelle.ummels@zuid-limburg-bereikbaar.nl
- Mark Luikens, Projectleider Logistiek, +316 511 657 81 of mark.luikens@zuid-limburg-bereikbaar.nl
- Michel Oldenburg, stadslogistiek makelaar +31 624906738 of michel.oldenburg@zuid-limburg-bereikbaar.nl
-
Het gaat om laadpalen in de openbare ruimte alleen voor kleine bestelauto’s die meeliften op de laadpalen voor personenauto’s. Er is echter ook behoefte aan snellaad- en zware laadinfra op eigen terreinen van bedrijven.
-
- Opdrachtgever: College gemeente Maastricht, wethouder John Aarts.
- Opdrachtnemer: Louis Prompers, directeur programmabureau Zuid-Limburg Bereikbaar.
Kernteam:
- Procesmanagement: Daan Bours en Marc Houben (Wiebenga consultants)*
- Inhoudelijke advisering: Erik Lubberding en Bas Lips (Buck Consultants International)**
- Astrid Vermeulen | Senior beleidsmedewerker Wonen en Leefkwaliteit | Gemeente Maastricht
- Projectleider invoering ZE-zone: Jochen Roumen
- Projectleider logistiek Zuid-Limburg Bereikbaar : Mark Luikens
- Projectleider binnenstad Zuid-Limburg Bereikbaar: Jelle Ummels
- Projectleider communicatie Zuid-Limburg Bereikbaar: Désirée Florie
- Senior communicatieadviseur Zuid-Limburg Bereikbaar: Gerrit-Jan Meulenbeld
*) Wiebenga consultants is gespecialiseerd in strategisch ruimtelijke investeringsvraagstukken
**) Buck Consultants International is als Ruimtelijk Economisch adviesbureau o.a. gespecialiseerd in stadslogistiek en de verduurzaming daarvan.